Jinekolojik muayene, yani vajinal muayene, kadınların yılda bir kez yaptırması gereken önemli bir sağlık kontrolüdür. Bu kontrolle, bazı hastalıkların erken teşhisi mümkün olur ve rahim ağzı kanseri gibi hastalıkların önlenmesi için smear testi alınır. Muayene, adet dışı dönemlerde yapılmalıdır çünkü adet kanaması, rahim ağzının net görülmesini engelleyebilir.

Muayene öncesinde doktor, hastanın sağlık geçmişi, yaşam tarzı ve ailedeki kronik hastalıklar hakkında bilgi alır. Bu bilgiler gizli tutulur ve hasta istemediği sürece başkalarıyla paylaşılmaz.

Muayenede ilk olarak karın ve dış genital organlar gözlemlenir. Sonra, spekulum adı verilen bir alet kullanılarak vajina içi ve rahim ağzı incelenir. Bu işlem sırasında rahatlamak önemlidir ve ağrı hissedilmemelidir. Spekulum muayenesi ile rahim ağzından smear testi ve gerekirse vajinal akıntıdan kültür alınabilir. Bakire hastalarda spekulum muayenesi yapılmaz.

Elle yapılan muayenede (bimanuel muayene), rahim ve yumurtalıklar incelenir. Bakire hastalar için bu muayene rektal yoldan yapılır. Muayene sonrası gerekirse ultrason ile daha detaylı inceleme yapılır ve bazı kan ve idrar testleri istenebilir.